Potterie K E R I M I E K
Webzwets


Rits          Kees

Vooraf
Na iets minder dan twee jaar "voorbereiding" begonnen we (Rits Korff en Kees van Gennip) op maandag 4 juli 2022 een "eigen" atelier ten huize van Rits Korff in Heiloo.

Op deze website houden we een webzwets bij over het reilen en zeilen van onze hobby.

Geschiedenis
Rits en Kees kennen elkaar sinds de jaren negentig van hun gemeenschappelijke hobby Bridgen.
In september 2020 gedurende de Coronaperikelen belde Rits mij (Kees) op met de vraag, of ik zin had om pottenbakken te leren.

Niet tegen dovemansoren gezegd. In oktober begonnen we - op privéles - bij Annelies Telkamp in Heiloo. Middenin het Coronagedoe gingen we bij haar drie series van 12 lessen (of waren het er vier?) in de leer tot maart 2022.

Rits ging in 2021 tussendoor vijf dagen porseleindraaien in Gouda en nam zodoende een grote voorsprong op mij.

Ik deed thuis autodidactisch kennis op van verschillende decoratietechnieken en handvormen.

Een echt prachttijd, hadden we bij Annelies. Doordat we in Coronatijd begonnen, kregen we in het begin privéles.

In april en mei 2022 volgden we een cursus bij de Kleiacademie in Amsterdam. En in juni 2022 gingen we een weekje pottenbakken bij Bo Filarski in Vannecourt Frankrijk.

Het idee, om met zijn tweeëen verder te gaan, leefde bij ons vanaf het midden van 2021. Ik werkte al veel vanaf huis met handvormen - dus niet draaien maar eigenlijk boetseren.

Begin van het jaar konden we van een stoppende pottenbakker in Julianadorp veel spullen overnemen voor schappelijke prijzen.
Rits kocht een pottenbakkersschijf en stelde zijn - voorheen - kantoor ter beschikking als atelierruimte. Ook kocht Rits een oven, maar of we daar mee doorgaan weten we nog niet. Het is tamelijk ingewikkeld om met een oven om te gaan en waarschijnlijk is het zinvoller en gemakkelijker om dat werk uit te besteden aan bevriende pottenbakkers of aan Keramikos in Haarlem.

Op 4 juli was het zover. Het atelier was "geboren". Oogmerk: hobby en lekker klooien, klieren en kliederen met klei.

Het streven van ons dit eerste jaar, is zoveel mogelijk ervaring op te doen. Verschillende technieken, veel vallen en opstaan.

NOOT: De Webzwets is geschreven door Kees. En waar er er dus sprake is van IK en MIJ en MIJN is er sprake van Kees.

DE WEBZWETS

Ook nu had ik weer een stuk meegenomen naar huis, waarvan akte hieronder (het schaaltje met het vogeltje).

Vandaag me bekwaamd in het water-etsen. Dat lukte aardig. Ik heb het nu over dat kleine asbakje.

Een oor aan een beker gezet, gemaakt door Rits. Nu ik die beker met dat oor zit te bekijken..: wel een joekel van een oor. Volgende week toch maar eens "bij"schaven.

En eigenlijk de hele dag bezig geweest met dat water-etsen. Daarover een volgende keer meer..

Volgende week ga ik die beker onder handen nemen. Dit ook met water etsen. Dat wil ik toch wel graag onder de knie zien te krijgen.

Rits is bezig geweest met een beker en nog wat andere stukken afdraaien. Daarnaast is ie de hele dag wezen glazuren. Stukken die hij in opdracht heeft gemaakt. Vergeten daarvan foto's te nemen, maar dat sal reg kom.

Na afloop weer wat stukken naar huis genomen. Dat gaat bijna altijd wel goed, maar helaas pindakaas. Ik kreeg een ongeluk met de scooter en een paar stukken, waaronder het asbakje zijn gesneuveld. Die was nog niet gebakken. Jammer, maar het zij zo. Overigens het ongeluk liep goed af, onder andere omdat ik sinds kort een (pedelec) helm draag.

Wat overigens opvalt, is, dat we alle maandagen nog buiten hebben kunnen werken. En dat het alsmaar droog bleef.



      

   

In de loop van de week heb ik - thuis - een schaal gedecoreerd en een - oud - potje. Al zeg ik het zelf: best wel OK. Geen hoogdravende kunst, maar toch..

Vandaag een paar stukken geglazuurd en we zijn vroeg gestopt. Het was weer heerlijk weer buiten en we hebben een paar biertjes gedronken.



   

De biscuit gebakken lading aanschouwd. Mijn favoriete schaal (de gekerfde bruine) zag er gaaf uit. Volgende week glazuren.

De kaarsenhouder met de spreuk "waar twee bridgen, hebben twee schuld" was nog niet klaar. Was geen plek meer voor.

Me vandaag bezig gehouden met ja, met wat heb ik me eigenlijk bezig gehouden?

Een schuurschijf gemaakt. Een ronde schijf bedekt met schuurpapier, bedoeld om werkstukken "bij" te schuren, bv de rand of de bodem.

Een paar gebroken porselein stukken van Rits geprobeerd te repareren. Dat lukte goed. Ik weet wel: het heeft weinig zin. Veel te veel moeite voor niks. Maar het houdt me van de straat.

En het hep nut, want je leert er toch weer van.

De eerste lading biscuit gebakken werkstukken zijn klaar. Op dit moment (zondag 21 augustus) heb ik nog maar een paar foto's gezien, dus dat komt morgen wel.

Een eerste impressie: nu nog glazuren. Over die bruine schaal ben ik best tevreden. Dat sgraffito (kerven) is best gelukt, vind ik.

Dat asbakje is niet zo goed gelukt. De letters zijn niet zo schrep als ik wilde. Maar, ach, alles sal reg kom

Morgen (maandag het zaakje maar eens van dichtbij aanschouwen.



      

DE WEBZWETS

Vorige week een net gedraaide schaal van Rits meegenomen. Ik had er een soort kroon van gemaakt. Ik dacht de kroon thuis af te maken. Helaas brak er een stukje aan de bovenkant van af bij het vervoeren. En daarna bij het schuren en vijlen nog een groter stuk.
Toen noemde ik het maar: de kroon van Amalia. Een halve kroon als je begijpt wat ik bedoel.

Enfin, toen brak er nog wat van af. En heb ik er maar een asbakje van gemaakt voor Ellen, Helga, Tiny en Yvon. Vier meiden (waaronder mijn vrouw Ellen) die elke zoveel weken samen keezen.

Ik werkte buiten in de felle zon. Niet echt een ideale omgeving voor een pottenbakker. Alles droogt veel te snel. Niet meer doen, dus....

Bij een andere schaal (die ik al een paar maand had staan en dus beenhard was) brak ook een stukje af. Geen wonder, want bij een beenhard werkstuk vraag je om moeilijkheden.
Daar heb ik toen een kunststukje van gemaakt met in graffitto: kapottenbakkerstranenkommerenkwelschaal. En op de scherven heb ik gekrast G ELU K.
En zo is deze schaal rijp voor het Rijksmuseum.

Ook heb ik als proef nog een pinguin gemaakt, een probeerseltje voor een toekomstig project. Zo te zien toch maar wat meer oefenen. Echt gaaf is de pinguin nog niet.

Ook nog een kandelaar gekrast met: Waar twee bridgen, hebben twee schuld.

Vandaag hebben we nog wat stukken naar Karin gebracht. Zij gaat morgen of overmorgen biscuit bakken. Zal mij benieuwen.

Rits heeft nog een paar schalen gedraaid. En in de loop van de week had ie bekertjes gemaakt. Opdracht van zijn schoondochter (of was het van zijn dochter).

In de loop van de week ook een ontwerp van onze kleistempel gemaakt. Een kleistempel gebruik je om je werk te markeren. Je drukt de stempel in je - nog natte - klei.

      

Achtergrondinformatie
Fases van de klei.
Plastisch
Dat is de klei zoals hij uit de zak komt. Die klei voelt wat nat aan. Dat is het moment om de klei te vormen. De klei kan makkelijk worden ingedrukt of gekneed en voelt ook wat kleverig aan. Er zit nu ongeveer 40% water in de klei.

Leerhard
De klei is stijf geworden (na een paar uurtjes drogen). Plooien zal niet meer lukken zonder scheuren of barsten. Wel kan je de klei nog een beetje meer glad maken of extra reliëf aanbrengen. De ideale fase om te kerven (Sgraffitto).

Droog, ook wel beenhard genoemd
De klei is nu veranderd van kleur. Deze is lichter geworden. Het meeste water is verdampt en de klei heeft de omgevingstemperatuur aangenomen. De klei is klaar om te bakken. De klei is nu het meest breekbaar. Enfin: dat merkte ik deze week....

Ruwbak of biscuit (eerste bakbeurt)
De klei wordt een eerste keer gebakken tot 950°C à 1050°C. Al het chemisch water is nu weg. De klei is veranderd tot iets steenachtig. Het is een onomkeerbaar proces.
Op dit moment is de scherf nog poreus, niet waterdicht. Er kan nu een glazuur worden aangebracht.

Hoogbak of glazuurbak
Nadat je een glazuur hebt aangebracht, wordt je werkstuk nogmaals gebakken tot 1100°C à 1280°C.
De klei is nu 95% tot 100% waterdicht, afhankelijk van de kleisoort. De glazuurlaag geeft een glasachtig gevoel. Het is niet het glazuur die zorgt voor de waterdichtheid, deze is afhankelijk van de samenstelling van de klei en de temperatuur waarop de klei wordt gebakken.

Krimp
Klei krimpt ongeveer 10-15%, van natte tot gebakken toestand. De krimp vindt plaats zowel tijdens het drogen als tijdens de twee bakbeurten.

Maandag een heerlijk daggie buiten werken voor mij. Rits was binnen aan het draaien. Vandaag een grote schaal ge"Stroke and Coat"ed. Stroke and Coat id een onderglazuur en glazuur in één.

Buitenkant rood (Candy Apple Red); binnenkant geel (Sunkissed); de rand in "goud". En er een vogel op geschilderd. Zie onderaan deze dag de fotoreportage.

Ook nog een potje geglazuurd met blauwgroen glazuur. Mijn hemel wat een rot spul. Zie foto rechts. Nou, dat heb ik er maar weer snel afghaald. En het opnieuw geglazuurd met goud glazuur van Botz. Zie rechtsonder bij de foto's van deze dagen.

Ben benieuwd. Het is geen meesterwerk, maar meer bedoeld als proef, om te kijken hoe dat goudglazuur uit de oven gaat komen. Dat potje heb ik nog gemaakt in Frankrijk en was biscuit gebakken.

Thuis de schaal met de vogel verder afgemaakt. Al zeg ik het zelf: goed gelukt. Zie hier links.

Rits is bezig met bekers (opdracht van dochter Gabriella) en een paar kleine (schattige) kopjes voor koffie.

Maandagavond vroeg Rits of ik dinsdag ook zin had om te komen. Hij ging de bekers en kopjes verder afdraaien

Enfin: dinsdag ben ik de hele dag bezig geweest met een experiment met rondjes plakken op een schaal, die Rits speciaal voor mij had gedraaid. Een heel gedoe, maar ik kan mededelen: experiment geslaagd. Volgende week maandag verder afmaken.

Rits is nog even op en neer gereden naar pottenbakster Karin om wat stukken weg te brengen om gebakken te worden, waaronder de gegrafeerde schaal (zie rechts).

Noot: mijn hemel, eigenlijk kom je eeuwig tijd te kort. Je wilt zoveel dingen uitproberen, maar er gaan niet genoeg uren in een dag.

OK, zult u zeggen: werk dan een hele week door. Wel, die beslissing hebben we genomen: het moet leuk blijven. Dus iedere week één keer (op de maandag). Als je iedere dag gaat kleien,,dan zijn we bang dat het na een tijd helemaal niet leuk meer is. Zo één keer per week of indien het zo uitkomt, twee keer. Da's net mooi genoeg. Dat houdt de hobby leuk.

Ik neem zo nu en dan stukken mee naar huis en werk er dan thuis aan, maar ook dat zal ik beperken.
En Rits draait zo nu en dan tussendoor.

      

Afgelopen maandag ging ik - Kees - naar de landbouwdag in Opmeer met mijn Ellen. Vandaar dat we die dag niet gingen kleien.

Dat verplaatsten we naar de donderdag en - onverwacht - ook de vrijdag.

Donderdag eerst naar Karin Melchers van KM Keramiek in Heiloo. Zij gaat voor ons bakken. We hebben wat stukken weggebracht, waaronder de nog steeds niet gebakken porselein stukken, die Rits vorig jaar in Gouda heeft gefabriceerd.

En ook de gegolfde schaal, die ik heb ingekleurd en gekerfd (sgrafitto heet dat), Zie foto rechts.
Het is even afwachten wanneer het bakken plaats vindt. Altijd weer spannend en .... of het heelhuids uit de oven komt.

Deze twee dagen is Rits bezig geweest met het draaien van twee schalen voor een opdracht. Ik heb een schaal gekerfd en zelf vind ik het wel geslaagd. Benieuwd hoe dit kunstwerk uitpakt. Gedraaid door Rits. We brengen dat "kunstwerk" maandag naar bakker Karin.

En ik ben bezig met een experiment om dierenhuiden te schilderen op mokken of andere stukken. De kleuren luisteren nogal nauw, dus dat wordt proberen en nog eens proberen.

De blauwe schaal was al biscuit gebakken en daar heb ik Stroke and coat op aangebracht. Dat is onderglazuur en glazuur in een. De binnenkant glazuren we met transparant glazuur en de buitenkant laten we zo.

Kijken wat het verschil is. Weten we meteen of dat "extra" glazuren veel verschil geeft.

Foto's van de gedraaide stukken van Rits volgen maandag wel

      

      

We zijn de hele dag - van 10.00 uur tot 17.00 uur - bezig geweest met het opkalifateren. Rits met zijn - nog steeds niet gebakken - porselein stukken. Veel pottenbakkerstranen.
Ik heb de schaal van vorige week (die met die engobe) afgemaakt en een andere - reeds biscuit gebakken - schaal geschilderd met Stroke and Coat (onderglazuur én glazuur) in één.

Vanmiddag een uurtje naar een pottenbakster geweest om te praten over huur van de pottenbakkersoven. Daar viel zeker over te praten. Voor ons een veel gemakkelijkere oplossing.

Verder weinig nieuws over vandaag. En ook geen foto's
Om 10 uur begonnen en tot half 5 vijf doorgegaan. Eerst hebben we "draaiplaatjes" gemaakt voor op de draaischijf. Mijn schoonzoon Robert had tig plaatjes uitgezaagd met diameter 15, 20 en 25 cm. Gaatjes in geboord, zodat ze op de draaischijf passen.

Schoonzoon van Rits Sebastiaan heeft de afvoerbak aangesloten. Zie rechts.. Het begint op die manier al heel professioneel te worden.

Vandaag de gefatsoeneerde schaal van vorige week gedecoreerd met engobe.

Rits is bezig geweest met het porselein dat ie vorig jaar had gedraaid. Kijken of er nog wat te redden valt. Mooie exercitie.


      

      

      

De tweede dag. Ik kon pas van huis om kwart over elf, dus - althans ik - begon pas om kwart voor twaalf.

Rits heeft twee schalen gedraaid. Hij heeft een mega-order binnen. Zij schoondochter heeft vier muesli-ontbijtschaaltjes besteld.

Ik heb een oude - ongebakken schaal - onder handen genomen.
Moest eerst nog in de stand leerhard worden gebracht. Het droogproces was te snel gegaan (twee weken geleden gedraaid) en de schaal was beenhard. Er zat een beschadiging boven aan de rand.

Na anderhalf uur (lekker buiten in de zon) met de hand schaven heb ik er nog wat van kunnen maken. Van de nood een deugd gemaakt. Het resultaat mag er - althans volgens mij - zijn. Zie foto rechts.

Rits heeft een biscuit gebakken schaal gefatsoeneerd met behulp van een grote rasp. Daar was ie ook wel een stief uurtje mee bezig. De oorspronkelijk gerafelde rand ziet er nu weer piekfijn uit.

En ik heb een bordje gemaakt van 'boetseerklei' met 40% chamottes (klei nr 480). Dat is korrelige klei. Niet echt mooie klei. Hebben we gekocht in het begin van dit jaar bij dat adresje in Julianadorp. De klei werkt absoluut niet lekker. Volgende week eens kijken of ik er een kaboutertje van kan maken. Voor echt boetseren is de klei misschien beter geschikt.

Volgende week zelfde bordje ook proberen te maken van klei 248, en van de "franse" klei en nog twee soorten die we op voorraad hebben. Onderkant van de borden markeren met het typenummer van de klei. Een zinnige exercitie lijkt me.

Eén van de twee vaasjes die ik twee weken geleden heb gedraaid provisorisch afgedraaid. De bodem is echter wel heeeeel dun geworden. Iets te ver door gedraaid. Misschien iets voor de Griekse avond. Volgende week verder.

Het andere vaasje heeft een dikkere bodem. Misschien gaat dat beter.

Het was een leuk daggie. Volgende week wat vroeger beginnen. Maar eigenlijk is dit wel mooi. Vijf tot zeven uur per dag lekker doorwerken. Moet niet op echt werken gaan lijken.

Volgende week een schaal 'beschilderen' met alle kleuren Stroke and coat die we hebben. En misschien ook met alle engobes. Dat wordt dan de schaal, die we als referentie gaan hanteren voor ons kleurenpalet.


Noot: doordat Rits mijn ipad vandaag uit mijn handen sloeg, zijn er even geen foto's voorhanden. Die ipad wordt morgen ter reparatie aangeboden en het wordt afwachten wanneer die terug is. Verzekering Rits dekt de schade.

In de loop van de week heeft Sebastiaan, de zoon van Rits, de afvoerbak in ons atelier geïnstalleerd. Het begint een echt professioneel iets te worden.


      

   

De eerste dag. De geboorte van de Potterie Kerimiek van Rits en Kees.

Gisteren heb ik de auto van Ellen - mijn vrouw - volgegooid met spullen: klei, gereedschap, vormen, engobes, glazuur, Stroke and Coat, platen, plaatjes voor op de pottenbakkersschijf. Enfin: teveel om op te noemen.

Om kwart over tien arriveerde ik bij Rits. Alles uitgeladen en we zijn begonnen met het inrichten. En dan zie je hoeveel spullen je eigenlijk samen hebt. Ongelooflijk.

Rond vier uur zijn we gestopt met inrichten. Tevreden over een dagje doortrekken. Volgende week echt aan het werk.

Hieronder enkele foto's van de inrichting.


      

      

      

      

   



Bijgewerkt tot en met 11 juli 2022.


© 1986-2024 Brits86